หาดมุกแก้ว หาดทรายเงิน และหาดทรายแก้ว มีบรรยากาศที่เงียบสงบเหมาะแก่การพักผ่อน ชายหาดมุกแก้วเป็นหาดทรายขาวที่ยาวต่อเนื่องกัน เริ่มจากหาดทรายเงินไปจนถึงหาดทรายแก้ว ตลอดชายหาดมีทิวสนและต้นมะพร้าวขึ้นขนาน กันไป บริเวณหาดมุกแก้วเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตก ที่สวยงามอีกแห่งหนึ่ง

ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาทรัพยากร ป่าชายเลนที่ 1 ตราด
ตั้งอยู่ที่ 539 หมู่ 8 ริมแม่น้ำตราด ตำบลวังกระแจะ รับผิดชอบด้านส่งเสริม การเรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่ประชาชน ทำแปลงสาธิตด้านป่าชายเลน ภายในศูนย์ฯ มีเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ระยะทาง 860 เมตร ทางเดินช่วงหนึ่งเลียบไปตามคลองบางพระ ซึ่งเป็นคลองน้ำกร่อย มีกุ้งแม่น้ำชุกชุม พบพรรณไม้ ในป่าชายเลนมากกว่า 40 ชนิด ที่พบมาก ได้แก่ โกงกางใบใหญ่ โกงกางใบเล็ก พังกาหัวสุม ดอกแดง ขลู่ โพทะเล รังกะแท้ ตะบูนดำและตะบูนขาว นอกจากนี้ยังมีพืชชั้นต??่ำและพืชล้มลุก เช่น เฟิร์น เกล็ดนาคราช กระแตไต่ไม้ นมตำเลีย หวายตะมอย และกล้วยไม้ ซึ่งจะออกดอกในฤดูฝน ในเดือน ตุลาคม-กุมภาพันธ์ เป็นช่วงที่น้ำทะเลขึ้นสูง

โดยเฉพาะแรม 12 ค่ำ ขึ้น 5 ค่ำ น้ำจะขึ้นช่วงกลางวัน หากไปเที่ยวในช่วงนี้จะเห็นสภาพของป่าชายเลน ที่มีน้ำท่วมสูง และมีฝูงปลาเข้ามาหาอาหาร มีนก กินปลาหลายชนิด เช่น นกกินเปี้ยว นกยาง เป็นต้น สอบถามข้อมูล โทร. 0 3951 0962 เหยี่ยวแดงคอขาว เนื่องจากพื้นที่จังหวัดตราด มีสภาพป่าไม้ที่สมบูรณ์ ทำให้มีฝูงเหยี่ยวแดงมาอาศัย อยู่เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะที่ตำบลหนองคันทรง เป็นที่ตั้งของร้านอาหารคนพลัดถิ่น ช่วงเวลาเที่ยงวัน คนในร้านจะนำหมูบดมาให้อาหารปลาที่เลี้ยงไว้ ในบ่อ เมื่อเหยี่ยวแดงเห็นเหยื่อที่ลอยอยู่บนผิวน้ำ จึงบินลงมาโฉบไปจิกกินบนต้นไม้ ทำให้นักท่องเที่ยว สามารถชมเหยี่ยวแดงได้อย่างใกล้ชิด สอบถามข้อมูล โทร. 0 3954 2431, 08 7135 7423, 08 8521 0117, 08 1351 3932

นิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านชายเนิน
หมู่ 10 บ้านชายเนิน ตำบลแหลมกลัด กิจกรรมที่แนะนำคือ พายเรือ สองหลัก เพื่อเป็นการรื้อฟื้นการแจวเรือสองหลัก โดยจำลองเหตุการณ์อพยพครอบครัวหนีภัยในอดีต ธนาคารเตยทะเล เป็นการอนุรักษ์ต้นเตยทะเล ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการรับประทานอาหารของ ชาวไทยเกาะกง ปัจจุบันมีจำนวนลดลง ชุมชนจึง ต้องการอนุรักษ์ไว้ สปาขแมร์ เป็นภูมิปัญญาการ ทำสปาสุ่มปูที่ประยุกต์มาจากเครื่องมือจับปู อบตัว ด้วยหม้อดินต้มสมุนไพรตำรับโบราณของเกาะกง และการนวดคลายเส้น และการฟื้นฟู “อู่จาก” ให้กลับคืนสู่สภาพดังเดิม โดยให้นักท่องเที่ยวร่วม กิจกรรมปลูกต้นจาก การเดินทาง จากตัวเมืองตราดใช้เส้นทางตราด- คลองใหญ่ ประมาณ 30 กิโลเมตร เลี้ยวขวา บ้านคลองพรุตรงเข้ามา 5 กิโลเมตร เลี้ยวซ้าย ฝั่งตรงข้ามโรงเรียนวัดแหลมกลัด สอบถามข้อมูลได้ที่ คุณวันเพ็ญ สุภาภา โทร. 08 1156 8128

นิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านคันนา
ตำบลห้วงน้ำขาว ชมความสมบรูณ์ของป่าชายเลน การเลี้ยงหอยแมลงภู่ หอยนางรม ปลาเก๋า ปูนิ่ม และการสาธิตการทำน้ำพริก จากกลุ่มแม่บ้าน สอบถามข้อมูล คุณวิไลวรรณ เอิบสภาพ โทร. 08 6383 0832 บ้านทิวธารา บังกะโล 74/1 หมู่ 3 ตำบลหนองโสน อำเภอเมืองตราด มีกิจกรรมท่องเที่ยวชมฟาร์มปูนิ่ม สอบถามข้อมูล โทร. 0 3959 3669, 0 3959 3580, 08 0575 3598

นิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านท่าระแนะ ตำบลหนองคันทรง
ตั้งอยู่บริเวณปากแม่น้ำตราดที่ออกสู่ทะเล เป็นชุมชนนิเวศป่าชายเลนที่อุดมด้วยทรัพยากร ทั้งพืชและสัตว์ เช่น ป่าตะบูนที่กำเนิดต้นพันธุ์หัวร้อยรู ปู่ย่าไม้โกงกาง บ้านท่าระแนะจึงได้ชื่อว่าเป็น แหล่งมหัศจรรย์ป่าชายเลน กิจกรรมแนะนำ ได้แก่ “สปาเจ๊ก” ประกอบด้วยการอบตัวสมุนไพรในสุ่ม ทรงปิ่นโต การผจญภัยในลานตะบูนพิศวง เรียนรู้ การละเล่นของเด็กๆ ท่าระแนะที่นำเมล็ดของ ลูกตะบูนมาต่อเป็นจิ๊กซอ และการแข่งขันโบว์ลิ่ง ตะบูน นอกจากนี้ ยังมีพืชที่ใกล้จะสูญพันธุ์ อีกอย่างหนึ่งคือ “หัวร้อยรู”ที่ชาวจีนเชื่อว่าเป็น ยาอายุวัฒนะจากความเชื่อที่ว่า “กินร้อยรู อยู่ร้อยปี” โดยนำมาตากแห้งชงเป็นชาดื่ม “จอมยุทธคีบปู” คือ การมัดปูดำด้วยอุปกรณ์เสริมเพื่อความสะดวก โดยใช้ไม้คีบปูที่ทำจากไม้ไผ่ การเดินทาง จากตัวเมืองตราดใช้เส้นทางตราด- แหลมงอบ ระยะทาง 3 กิโลเมตร พบสามแยกไฟแดง ให้เลี้ยวซ้ายไปทางแหลมศอก ทางหลวงหมายเลข 3155 ประมาณ 7 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวซ้ายที่ ท่าระแนะ ตรงเข้ามาอีก 1 กิโลเมตร สอบถามข้อมูล ได้ที่คุณสายชล สุเนตร โทร. 08 1161 6694

ท่องเที่ยวเชิงนิเวศชุมชนรักษ์คลองบางพระ
ถนนธนเจริญ ตำบลบางพระ ชุมชนที่ได้รับรางวัล ชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยว จาก ททท. ในปี พ.ศ. 2550 และเป็นชุมชนต้นแบบการบริหารจัดการ สิ่งแวดล้อมการกำจัดน้ำเสียอย่างครบวงจร เป็นชุมชนการค้าเก่าแก่ เพราะทำเลที่ตั้งอยู่ใกล้ ปากแม่น้ำตราด ปัจจุบันริมคลองบางพระยังมี เรือนแถวไม้เก่าที่เคยเป็นร้านค้านับร้อยคูหา โดยบ้านส่วนใหญ่ได้ถูกดัดแปลงเป็นร้านอาหาร เกสต์เฮาส์ ร้านกาแฟ การเดินทาง จากตัวเมืองตราด ตลาดสดเทศบาล ผ่านสี่แยกไฟแดงแยกหลักเมืองให้ตรงไปประมาณ 30 เมตร จากนั้นให้สังเกตทางซ้ายมือจะพบซอย ทางเข้าถนนธนเจริญ ด้านในจะเป็นพื้นที่ของชุมชน รักษ์คลองบางพระ

กลุ่มการท่องเที่ยวเชิงนิเวศตำบลห้วยแร้ง
เลขที่ 40 หมู่ 2 ตำบลห้วยแร้ง เป็นชุมชนที่ได้รับรางวัล ชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยวจากเศรษฐกิจพอเพียง สู่การท่องเที่ยวแบบยั่งยืน จาก ททท. ใน พ.ศ. 2550 และได้รับการคัดเลือกเป็นชุมชนตัวอย่างต้นแบบ กรณีศึกษา : การท่องเที่ยวโดยชุมชนอย่างยั่งยืน (1 ใน 5 ชุมชนทั่วประเทศ) ประจำปี พ.ศ. 2553 ของสถาบันการท่องเที่ยวโดยชุมชนและสำนักงาน กองทุนสนับสนุนการวิจัย และรางวัลอุตสาหกรรม ท่องเที่ยวไทย (รางวัลกินรี) ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2553 ประเภทแหล่งท่องเที่ยวชุมชนภาคตะวันออก ชุมชนห้วยแร้งมีวิถีชีวิตความเป็นอยู่พอเพียง ในชุมชนจะใช้ “ข้าวห่อกาบหมาก” เป็นภาชนะ ใส่อาหาร มีวิสาหกิจชุมชนจากธรรมชาติ เช่น สบู่เปลือกมังคุดที่ใช้แม่พิมพ์จากบ้องไม้ไผ่ น้ำเถาวัลย์เขียวเพื่อสุขภาพ ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์- เดือนมีนาคม จะมี “ดอกครูซ” มีลักษณะเหมือน กระโปรงตุ๊กตาสีขาวบานเต็มต้นในลำคลองห้วยแร้ง

การเดินทางไปแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ส่วนใหญ่ใช้เรือ เป็นพาหนะ การเดินทาง จากกรุงเทพฯ ก่อนเข้าตัวเมืองตราด 9 กิโลเมตร จะพบทางแยกซ้ายไปบ้านฉางเกลือ ให้เลี้ยวซ้ายและขับตามเส้นทางไปอีก 10 กิโลเมตร พบทางแยกขวาไปบ้านห้วยแร้ง จอดรถได้ภายใน วัดคลองขุด สอบถามข้อมูลได้ที่คุณวศินี สวัสดี โทร. 08 9984 8044 และคุณสุทัศน์ สุนทรเวช โทร. 08 9247 9648

นิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านไม้รูด
หมู่ 5 ตำบลไม้รูด จะพบแมงกะพรุนถ้วยหลากสีในช่วงกลางเดือน ตุลาคมถึงกลางเดือนพฤศจิกายน มีกิจกรรม ทำลูกบอลจุลินทรีย์ เพื่อกู้วิกฤตน้ำในคลองเน่าเสีย ธนาคารปูม้า เพื่อปล่อยลูกปูคืนสู่ทะเล และ สปา ทรายแก้ว เป็นเคล็ดลับความงามจากภูมิปัญญา ชาวบ้าน การเดินทาง เส้นทางตราด-คลองใหญ่ ทางหลวง หมายเลข 3 ระยะทาง 55 กิโลเมตร เลี้ยวขวา ตรงซุ้มประตูทางเข้าหมู่บ้านห้วงบอน ตรงมา จะผ่านวัดหนองม่วง และเลี้ยวซ้ายเข้ามาหมู่บ้าน คลองตะเคียน 200 เมตร สอบถามข้อมูลที่ คุณประวิง นิ่มมาก โทร.08 5997 3470

นิเวศพิพิธภัณฑ์บ้านช้างทูน
62 หมู่ 5 บ้านช้างทูน ตำบลช้างทูน ภายในพิพิภัณฑ์จัดเป็น 2 ส่วน ส่วนแรก พิพิธภัณฑ์กลางแจ้ง แสดงถึงการจัดตั้ง ธนาคารสีเขียว บริเวณเขาเกาะชู้ เป็นเส้นทาง ศึกษาธรรมชาติ พรรณไม้และพืชสมุนไพรเฉพาะถิ่น ส่วนที่ 2 พิพิธภัณฑ์ในบ้าน จัดแสดงวิถีชีวิตและ ประเพณี เส้นทางวิถีนิเวศ ในส่วนของเส้นทาง เขาเกาะชู้ คือ การแสดงให้เห็นถึงพิธีกรรม ความเชื่อ ของชาวชองที่ยังคงปฏิบัติกันต่อมา ได้แก่ เส้นทาง สปา เดอ ชอง ที่เหมาะสำหรับการผ่อนคลาย ความเครียด การจับเส้นนวด พอกโคลนขาว อาบน้ำแร่ในลำธาร ร่อนพลอย สอบถามข้อมูล โทร. 08 4863 7267 การเดินทาง จากตัวเมืองตราด ใช้ทางหลวง หมายเลข 3 แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 3158 ระยะทาง 3 กิโลเมตร พบทางสามแยก ให้เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 3157 ขับตรงไป 27 กิโลเมตร และเลี้ยวซ้ายทางสามแยก หนองบอน ไปตามทางหลวงหมายเลข 3299 อีก 2.5 กิโลเมตร ผ่านสำนักงานองค์การบริหาร ส่วนตำบลช้างทูน จากนั้นเลี้ยวขวาเข้าไป 100 เมตร จะพบศาลาหมู่บ้านช้างทูนอยู่บนเนินด้านซ้ายมือ

ชุมชนท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านน้ำเชี่ยว
42 หมู่ 1 ตำบลน้ำเชี่ยว ได้รับรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย ครั้งที่ 8 ประจำปี พ.ศ. 2553 ประเภทแหล่งท่องเที่ยว ชุมชนภาคตะวันออก ชุมชน 2 ศาสนา (ไทยพุทธ และมุสลิม) และ ครั้งที่ 9 ประจำปี พ.ศ. 2556 ประเภท ด้านองค์กรสนับสนุนและส่งเสริมการท่องเที่ยว ภาคตะวันออก เส้นทางศึกษาธรรมชาติ ชมระบบ นิเวศป่าชายเลน และชมการทำ “งอบน้ำเชี่ยว” และซื้อผลิตผลจากการประมง เช่น กะปิ น้ำปลา กุ้งแห้ง ฯลฯ การเดินทาง จากตัวเมืองตราดไปตามทางหลวง หมายเลข 3148 (ตราด-แหลมงอบ) ประมาณ 8 กิโลเมตร จะพบชุมชนบ้านน้ำเชี่ยวบริเวณทั้งสอง ฝั่งคลอง สอบถามข้อมูลได้ที่คุณ สุรัตนา ภูมิมาโนช โทร. 0 3959 3379, 08 6777 5033, 08 4892 5374

ศูนย์การเรียนรู้และศึกษาระบบนิเวศหาดทรายดำและป่าชายเลน
หมู่ 6 ตำบลแหลมงอบ เป็น หาดทรายดำ 1 ใน 5 แห่งของโลก ชาวบ้านมี ความเชื่อว่าสามารถรักษาโรคต่างๆ ได้ โดยขุดทราย ขึ้นมาเป็นหลุมขนาดลำตัวเพื่อให้นอนลงไปได้ กรมทรัพยากรธรณีธรณีได้ตรวจสอบแล้ว ทรายดำนี้มีชื่อทางการว่า “ไลโมไนต์” มีลักษณะ เป็นสีน้ำตาลแดงจนถึงสีดำ เป็นแร่ที่เกิดจากการ ยุบสลายของเปลือกหอยผสมด้วยควอตซ์ หรือ ผุกร่อนของเหล็ก ในทางการแพทย์ไม่มีผลทาง

การรักษาโรค และมีเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ให้เที่ยวชม สอบถามข้อมูล โทร. 08 9605 1614, 08 1587 6427 การเดินทาง จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 3 (ตราด-แหลมงอบ) ระยะทาง 15 กิโลเมตร อยู่ก่อนถึงโรงพยาบาลแหลมงอบ หาดทรายดำ อยู่ทางซ้ายมือ

จุดชมโลมาอิรวดี
หมู่ 4 ตำบลแหลมกลัด โลมา อิรวดี หรือ โลมาหัวบาตร คือ โลมาที่มีหัวกลมมน คล้ายบาตรพระ ลำตัวสีเทาเข้ม อาศัยอยู่เป็นฝูง 5-10 ตัว พบมากที่สุดจำนวน 40 ตัว ในช่วงเดือน พฤศจิกายน-ต้นเดือนมีนาคม สามารถเที่ยวชมได้ โดยนั่งเรือออกจากฝั่งริมหาดแหลมกลัด ในช่วงเช้า ประมาณ 07.00 น. เนื่องจากอากาศไม่ร้อน ประมาณ 15 นาที ก็จะสามารถพบโลมาที่ว่าย เข้ามากินปลาทูได้อย่างใกล้ชิด เรือจุได้ 7-10 คน (มีเสื้อชูชีพบริการ) ค่าเช่าเรือ 2,000-2,500 บาท สอบถามข้อมูลได้ที่ องค์การบริหารส่วนตำบล แหลมกลัด โทร. 0 3958 4233, 08 7834 8250 การเดินทาง จากกรุงเทพฯ เมื่อข้ามสะพานแม่น้ำ เวฬุแล้ว ให้มุ่งหน้าเข้าตัวเมือง ก่อนถึงตัวเมือง จะมีทางสามแยกไฟแดง ให้เลี้ยวซ้ายไปทางอำเภอ คลองใหญ่ จากนั้นขับตรงไปประมาณ 35 กิโลเมตร จะพบทางแยกให้เลี้ยวขวาเข้าไป

มหกรรมอาหารทะเลพื้นบ้าน ตำบลหนองคันทรง
จัดขึ้นในวันศุกร์-อาทิตย์สุดท้าย ของเดือนกุมภาพันธ์ บริเวณกระโจมไฟเกาะปู ภายในงานมีการออกร้าน จำหน่ายสินค้าประเภทอาหารทะเล และกิจกรรม การแสดงบนเวทีตลอดจนมหรสพ สอบถามข้อมูล ได้ที่ องค์การบริหารส่วนตำบลหนองคันทรง โทร. 0 3954 2443

งานแข่งขันตกปลาอินทรีที่ทะเลตราด
จัดขึ้น ในวันศุกร์-อาทิตย์ที่สองของเดือนธันวาคม บริเวณ ท่าเทียบเรือกระโจมไฟ อำเภอแหลมงอบ

อนุสรณ์สถานวันวีรกรรมทหารเรือไทยในยุทุธนาวี ที่เกาะช้าง ตั้งอยู่บริเวณชายทะเลแหลมงอบ เป็นที่ตั้ง อนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ หันพระพักตร์ ไปยังบริเวณยุทธนาวีเกาะช้าง รอบๆ บริเวณ และอาคารพิพิธภัณฑ์ตกแต่งคล้ายเรือรบ ด้านใน พิพิธภัณฑ์จัดแสดงข้อมูลประวัติศาสตร์ของ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ประวัติการสู้รบ ของกองทัพเรือไทยกับกองกำลังเรือรบของฝรั่งเศส ภายนอกจัดเป็นสวนหย่อม และมีงานฉลอง เพื่อระลึกถึงการทำยุทธนาวีของกองทัพเรือไทย ระหว่างวันที่ 17-21 มกราคม ของทุกปี การเดินทาง จากตัวจังหวัดไปตามทางหลวง หมายเลข 3148 ตราด-แหลมงอบ ระยะทาง 16 กิโลเมตร เลี้ยวขวาบริเวณสถานีตำรวจน้ำ ขับตรงไปประมาณ 500 เมตร อ่าวตาลคู่ ตั้งอยู่ที่ตำบลบางปิด ชายหาดเป็น ทรายละเอียด น้ำทะเลใสแต่ไม่เหมาะลงเล่น เนื่องจากมีกระแสน้ำดูดอาจเกิดอันตรายได้ นักท่องเที่ยวนิยมไปนั่งพักผ่อนทำกิจกรรม ตามชายหาดระหว่างวันและรอชมทิวทัศน์ ยามพระอาทิตย์ตก การเดินทาง ใช้เส้นทางตราด-แหลมงอบ (ทางหลวง หมายเลข 3156) ระยะทาง 16 กิโลเมตร เลี้ยวขวาบริเวณสถานีตำรวจ ขับตรงไปอีก 3 กิโลเมตร

สวนสละสุมาลี (ป้าสมโภชน์) 219 หมู่ 6 ตำบล ท้ายวัง ปลูกสละพันธุ์สุมาลีที่มีชื่อเสียง โทร. 0 3967 4840, 08 1438 2015 ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงเรือนจำชั่วคราว เขาระกำ เลขที่ 220 หมู่ 10 ตำบลวังกระแจะ เป็นแหล่งเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงภาคราชการ มีฐานการเรียนรู้ต่างๆ มากมาย เช่น การเลี้ยงหมูหลุม วัวหลุม แพะคอนโดไก่ไข่ ไก่งวง เป็ดเนื้อ การปลูกพืช ปลอดสารพิษ การปลูกผักกางมุ้ง การปลูกมะนาว ในขอบซีเมนต์ การปลูกข้าวบนภูเขา (ข้าวไร่) การปลูกผลไม้ การกรีดยาง การผลิตแก๊สชีวภาพ (ไบโอแก๊ส) และการทำปุ๋ยหมักจุลินทรีย์ชีวภาพ การทำเตาผลิตน้ำส้มควันไม้ การผลิตน้ำมันไบโอ ดีเซล และการทำเตากลั่นสมุนไพรไล่แมลง สอบถาม ข้อมูล โทร. 08 7135 8787

ศูนย์ผลิตเมล็ดพันธุ์ไม้ป่าชายเลน ที่ 1 (ตราด) ตั้งอยู่หมู่ 2 ตำบลห้วงน้ำขาว อยู่ในเขตพื้นที่ป่าชายเลน ทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำตราด มีพื้นที่ 12 ตารางกิโลเมตร เป็นศูนย์ผลิตและรวบรวมพันธุ์ไม้ป่าชายเลน สำหรับปลูกเพิ่มเติมในป่าเสื่อมโทรมตลอดแนว ชายฝั่งอ่าวไทยตอนใน ภายในศูนย์ฯ มีเส้นทางเดิน ศึกษาธรรมชาติ เป็นสะพานปูนเดินลัดเลาะเข้าไป ในป่าชายเลน ระยะทาง 400 เมตร ตลอดเส้นทาง มีพันธุ์ไม้ชายเลน และนกนานาชนิด